DYSOCJACJA
Słowo trauma odnosi się bezpośrednio do „rany”, która jest skutkiem przykrego wydarzenia.
Powoduje taki uraz, który zmusza osobę do ponownego odtwarzania, przeżywania.
Tak jakby człowiek wsiadł w wehikuł czasu i przenosił się do „tamtego momentu”. Przeżywanie i doświadczanie flashbacków i tracenie poczucia rzeczywistości pojawiają się samoistnie, nagle i bez zaproszenia.
W ten sposób powstaje dość skomplikowana w codziennym życiu dynamika psychiczna kogoś, kto zmaga się z konsekwencjami trwania w urazie. Może czuć się w pewien sposób zmuszonym do bycia „w tym”.
Ludzie często mówią, iż ich życie dzieli nie na to przed traumą i po niej, że nic juz nie jest takie samo jak było wcześniej, a lęki, ponowne przeżywanie, unikanie miejsc czy ludzi utrudnia dodatkowo codzienność.
„Rana” pourazowa nie oznacza jedynie metafory. Powoduje w swoich konsekwencjach uchwytne, strukturalne zmiany w mózgu oraz ośrodkowego ukł. nerwowego.
ROZWÓJ MÓZGU
Rozwój mózgu rozpoczyna się już w łonie matki. Prawa część odpowiada za komunikację niewerbalną pomiędzy matką a niemowlęciem. Lewa półkula aktywuje się gdy dziecko jest w stanie rozumieć język i posługiwać się nim. Dzieje się to w okolicach 1,5 – 2 latka. Wtedy maluch zaczyna nazywać przedmioty, rozumieć zachodzące zależności pomiędzy nimi i nadawać im własne, niepowtarzalne doświadczenia.
W normalnych warunkach obie półkule współpracują ze sobą ściśle. Kiedy jedna z nich zostaje wyłączona, chociażby tylko czasowo, dzieje się wiele niekorzystnych rzeczy dla doświadczającej takiej sytuacji osoby.
Zadaniem lewej części jest porządkowanie doświadczeń w logiczne ciągi i przekładania emocji oraz wrażeń w słowa. Gdy zdarzeń nie można uprządkować, człowiek nie potrafi ustalić związku przyczynowo – skutkowego. Nie może zrozumieć długofalowych efektów własnych działań czy tworzyć spójnych planów. Ludzie w takich sytuacjach boją się, że tracą zmysły. Często czują się otępiali, nie mogą myśleć. Gdy podejmują próby, są one skutecznie odcinane lub blokowane przez własny umysł.
DYSOCJACJA
Słowo dysocjacja z łacińskiego „dissociatio” oznacza rozdzielenie i oznacza utratę integralności pomiędzy tożsamością, ciałem i emocjami.
Wydarzenia traumatyczne mogą wpływać na stan psychiczny osoby i powodować różne skutki. Jednym z nich może być PTSD ale pojawić się może również dysocjacja.
Z tego powodu, iż jest to stan zaburzenia dość często pomijany w diagnozowaniu lub niezauważany, diagnoza może kierować się częściej w strony innych zaburzeń, np problemy z jedzeniem, depresyjne czy osobowości.
Istota rozpoznania może wnieść bardzo dużo do pracy terapeutycznej.
DEPERSONALIZACJA I DEREALIZACJA
DEPERSONALIZACJA – Poczucie oddzielenia od własnego ciała lub umysłu.
DEREALIZACJA – Doświadczanie świata zewnętrznego jako nierealnego, nierzeczywistego, przypominającego bardziej sen niż prawdę.
Stany depersonalizacji i derealizacji są ważne w sposobie ich przeżywania. Mogą pojawiać się całkiem spontanicznie w trakcie medytacji czy innych praktyk religijnych, a nawet w trakcie intensywnego wysiłku sportowego. Mogą uaktywniać się w trakcie sytuacji stresu czy normalnych obowiązków dnia codziennego. Mogą również dawać poczucie rozdzielenia jakichś elementów od siebie a służącymi w poradzeniu sobie z nagromadzonymi stanami przytłoczenia.
Są naturalnymi reakcjami. Odcinają od nadmiaru przeciążających zdarzeń. Niektóre jednak przyjmują formę przewlekłą, znacznie utrudniając życie i prowadzą do jeszcze większego cierpienia.
O. Van der Hart, E. Nijenhuls i K. Steele opisywali stan ten jako odnisienie do strukturalnego podziału osobowości i braku możliwości zintegrowania psychobiologicznych systemów tworzących osobowość. Dysocjacja podtrzymuje się poprzez deficyt zdolności integracji psychiki oraz mechanizm unikania.
Sama treść wysycająca doświadczenie musiała być tak trudna do zniesienia, iż uległa rozwarstwieniu by podołać utrzymaniu się osoby i zaadoptowaniu w warunkach, w jakich się znalazła.
Dziecko nie ma osobowości zintegrowanej. Dzieje się to z czasem trwania rozwoju, wychowania, tego w jakim środowisku funkcjonuje i wzrasta. Z czasem „jądra osobowości” mogą się rozwijać lub pozostają przyblokowywane. Człowiek uczy się modulacji i przechodzenia do integracji we wspólnych więziach z innymi. Jeśli te procesy są lub były z jakiegoś powodu zaburzone, można spotykać się z brakiem stabilizacji emocjonalnej, zaburzeniami osobowości oraz innymi konsekwencjami.
Rodzaje Objawów Dysocjacyjnych
Dzielą się na somatomorficzne :
Gdzie wrażenia dotyku ciała (np ktoś trzyma mnie za gardło, wykręca ręce), zapach czy smak mogą samoistnie pojawić się i wtargnąć do wspomnień. Tiki lub mimowolne odruchy, odczuwanie bólu w jakiejś części ciała, które po chwili mijają.
Mogą przybrać jednak bardziej odczuwalną i mocniejsza postać np
- chwilowy brak odczuwania smaku, węchu,
- częściowy lub całkowity paraliż
- utrata siły, wzroku
- smaku lub głodu
- bólu, dotyku, pobudzenia seksualnego
- utrata czucia w ciele (OBE)
Objawy psychomorficzne:
- Myśli bądź obrazy pojawiające się nagle
- Komentujące „głosy”, które nakazują
- Poczucie „obcych”myśli
- Utrata pamięci
- Problemy z pamięcią
To niektóre z problemów jakie mogą się pojawić w życiu. Mogą martwić i wprowadzać niepokój dlatego tak ważne jest wykonanie testów przesiewowych, które oddadzą obraz tego z czym dana osoba się mierzy, gdzie szukać terapii oraz w jaki sposób daje sobie radzić.
Źródła
E – Psyche, Trauma i Dysocjacja, Diagnoza Zaburzeń Dysocjacyjnych :Warsztat TADS – 1, R. Tomalski, I. Pietkiewicz
Obraz
Mohamed Hassan z Pixabay
Gerd Altmann Pixabay